Δύο όψεις νομίσματος του Αντιγόνου B΄ |
Η ύστατη
προσπάθεια των Αθηνών να ανεξαρτητοποιηθούν από τη Μακεδονική κυριαρχία. Η «
Πόλις- Κράτος» έδινε την τελευταία μάχη της απέναντι στην «Ελληνιστική
μοναρχία». Ύστατη προσπάθεια και για
τους Σπαρτιάτες να ανακτήσουν πάλι την Πελοπόννησο!
Οι πηγές μας,
ελάχιστες αναφορές αρχαίων συγγραφέων, όπως ο Παυσανίας και ο Πλούταρχος. Ο
ιστορικός του 3αι. π. Χ Ηγήσανδρος τον ονομάζει «Χρεμωνίδειο πόλεμο», από το
όνομα του εισηγητή της συνθήκης – συμμαχίας , Αθηναίων – Σπαρτιατών, Χρεμωνίδη.
Μακεδόνας αξιωματικός του ιππικού 3ος αι. π.Χ |
Δύο αντίπαλες
παρατάξεις: Βασίλειο Μακεδονίας, με βασιλιά τον Αντίγονο Γονατά, και συμμαχία
Αθηναίων και Σπαρτιατών, με βασιλιά των Λακεδαιμονίων τον Αρεύς Α΄. Ο Αντίγονος
Γονατάς, γιος του Δημητρίου του Πολιορκητή, κατέλαβε τον θρόνο της Μακεδονίας
το 227 π. Χ, μετά τη νίκη του επί των Γαλατών στη Λυσιμάχεια της Θράκης. Η
Αθήνα ήταν τυπικά ανεξάρτητη και αυτοδιοικούμενη, στην πραγματικότητα είχε
χάσει πλέον κάθε ελευθερία κινήσεων στην εξωτερική πολιτική της, εξαιτίας της
μακεδονικής φρουράς στον Πειραιά, αλλά και της μακεδονικής παράταξης στην
Αθήνα. Ο Αντίγονος, ήθελε να εξασφαλίσει την επιρροή του στην Πελοπόννησο και
έτσι αποφάσισε να εγκαταστήσει τυραννίδες σε ορισμένες περιοχές της. Στο σχέδιο
αντέδρασε η Αχαϊκή Συμπολιτεία, αλλά και η Σπάρτη.
Η Αχαϊκή
Συμπολιτεία επιθυμούσε να αυξήσει την επιρροή της στην Πελοπόννησο, το ίδιο
όμως, και η Σπάρτη με βασιλιά τον Αρεύς Α΄. Έτσι λοιπόν οργανώθηκε μια
αντιμακεδονική συμμαχία, η οποία αποτελείτο από πόλεις της Αρκαδίας, τους
Ηλείους, τους Αχαιούς, τους Σπαρτιάτες αλλά και πόλεις της Κρήτης. Σ’ αυτήν την
αντιμακεδονική συμμαχία προσχώρησε και η Αθήνα. Γνώριζαν όμως ότι δεν μπορούσαν
μόνοι τους να αντιμετωπίσουν τον Αντίγονο Γονατά. Στράφηκαν λοιπόν στον Πτολεμαίο
Β΄ τον Φιλάδελφο, βασιλιά της Αλεξανδρινής Αιγύπτου, ο οποίος δέχθηκε.
Νόμισμα του Αρέως, βασιλιά της Σπάρτης |
Ο Χρεμωνίδειος
πόλεμος κράτησε τέσσερα χρόνια. Ο Αντίγονος Γονατάς επιβλήθηκε σε όλα τα
μέτωπα. Στη στεριά σύντριψε Αθηναίους και Σπαρτιάτες ενώ στην θάλασσα τον στόλο
του Πτολεμαίου. Η Αττική περιήλθε στη μακεδονική κυριαρχία ενώ η Σπάρτη έμεινε
ελεύθερη εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης. Η αδυναμία της Σπάρτης ήταν πλέον
έκδηλη, αφού είχε χαθεί ο Αρεύς Α΄. Τέλος, μετά τη νίκη του Αντίγονου Γονατά
επί του Πτολεμαίου ήταν κυρίαρχος σ’ όλο το Αιγαίο.
Μακεδόνας σαρισσοφόρος 3ος αι. π.Χ |
Πηγή: Στρατιωτική Ιστορία, εκδόσεις Περισκόπιο, σελ. 52-59