Ο βασιλιάς Αγησίλαος Β΄ , ο οποίος κατάγεται από την γενιά
του Ηρακλή, βασίλευσε στη Σπάρτη από το 399 έως το 360 π.Χ. Όταν πέθανε ο βασιλιάς
Άγης διεκδίκησαν την εξουσία ο Λεωτυχίδας, που ήταν γιος του Άγη, και ο
Αγησίλαος, που ήταν γιος του Αρχίδαμου. Η πόλη αποφάσισε ότι ο πιο κατάλληλος
για να εκλεγεί ήταν ο Αγησίλαος και για τη γενιά του και για την αρετή του και
τον ανακήρυξε βασιλιά.
Η εκστρατεία του Αγησίλαου στη Μ. Ασία
Όταν ανέλαβε την εξουσία ο Αγησίλαος, ήρθε η είδηση ότι ο
βασιλεύς των Περσών συγκεντρώνει στρατό στην Ασία, για να επιτεθεί εναντίον της
Ελλάδος. Ενώ οι Έλληνες συσκέπτονταν για το πώς θα αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο,
ο Αγησίλαος πρότεινε να του παρέχουν στρατεύματα οι Έλληνες, ώστε να περάσει
στην Μικρά Ασία και να διεξάγει εκεί τον πόλεμο. Όλοι τον θαύμασαν γι’ αυτήν τη
σκέψη!! Ο Αγησίλαος δεν ήθελε αμυντικό πόλεμο στα εδάφη της Ελλάδος.
Πράγματι, ο Αγησίλαος φθάνει στην Μικρά Ασία και αμέσως ο
Τισσαφέρνης κάνει ανακωχή μαζί του. Ο Αγησίλαος διαβεβαίωσε ενόρκως με τη σειρά
του ότι θα τηρήσει τίμια την ανακωχή, καθορίζοντας τη διάρκεια της συμφωνίας
για τρεις μήνες.
Ο Τισσαφέρνης όμως παραβίασε αμέσως όσα υποσχέθηκε με τον
όρκο του, γιατί αντί να προσπαθήσει να επιτύχει την ειρήνη, έστειλε και ζήτησε
από το βασιλιά πολύ περισσότερο στράτευμα, απ' όσο είχε προηγουμένως. Ο
Αγησίλαος ωστόσο, αν και το κατάλαβε, συνέχιζε να τηρεί την ανακωχή. Αυτή ήταν
η πρώτη σωστή ενέργεια που έκανε: Από τη μια δηλαδή εμφάνισε σε όλους τον
Τισσαφέρνη επίορκο και αναξιόπιστο, ενώ από την άλλη απέδειξε ότι ο ίδιος πρώτα
απ' όλα μένει σταθερός στον όρκο του και δεν παραβιάζει τη συνθήκη και πέτυχε
όλοι οι Έλληνες και οι βάρβαροι να συμπαραταχθούν με θάρρος στο πλευρό του, αν
ήθελε να επιχειρήσει κάτι.
Όταν λοιπόν ο Τισσαφέρνης πήρε μεγάλο θάρρος από την άφιξη
του νέου στρατεύματος, προειδοποίησε τον Αγησίλαο ότι θα πολεμήσει, αν δεν
αποχωρήσει από την Ασία. Ο Τισσαφέρνης λοιπόν πίστεψε ότι ο Αγησίλαος πράγματι
θα επιτεθεί στην περιοχή του, στην Καρία
Ο Αγησίλαος όμως, άλλαξε δρόμο και αντί για την Καρία
κατευθύνθηκε προς τη Φρυγία. Όσες πόλεις συνάντησε στο δρόμο τις κυρίευσε,
ωστόσο δεν φέρθηκε με σκληρό τρόπο. Τι έκανε λοιπόν ο Αγησίλαος; 1) προσέγγιζε
ήπια τους εχθρούς, 2) φερόταν ανθρώπινα στους αιχμαλώτους, 3) φρόντιζε τα
ορφανά, ώστε να μην πωληθούν στα σκλαβοπάζαρα, και τα έβαζε σε καταλύματα, 4)
όσοι ήταν γέροι δεν τους άφηνε στους δρόμους να τους φάνε τα σκυλιά και λύκοι.
Αυτά είχαν ως αποτέλεσμα οι να τον συμπαθούν ακόμη και οι αιχμάλωτοί του.
Η μάχη με τον Τισσαφέρνη δόθηκε στον Πακτωλό ποταμό, όπου οι
Έλληνες θριάμβευσαν. Ο Τισσαφέρνης αποκεφαλίσθηκε από τον βασιλιά των Περσών.
Η μάχη της Κορώνειας
Στη μάχη της Κορώνειας, όταν ο Αγησίλαος νίκησε τους
Θηβαίους και τους συμμάχους τους, του ήρθε η είδηση ότι περίπου 80 Θηβαίοι
έχουν βρει καταφύγιο σε ιερό ναό. Τότε διέταξε, όχι μόνο να μην τους πειράξει
κανείς, αλλά και να τους φυγαδεύσει η προσωπική του φρουρά, μέχρι να βρεθούν σε
ακίνδυνο μέρος.
Η ευσέβεια του Αγησίλαου
Ο Αγησίλαος σε τέτοιο βαθμό σεβόταν τα ιερά, με αποτέλεσμα
ακόμη και οι εχθροί του να θεωρούν τους όρκους και τις συνθήκες του πιο
αξιόπιστες απ' ό,τι τη φιλία τους.
Η δικαιοσύνη του Αγησίλαου στις οικονομικές συναλλαγές
Όταν η πόλη του πήρε την απόφαση ότι του ανήκει ολόκληρη η
περιουσία του Άγη, έδωσε τα μισά στους συγγενείς από τη μητέρα του, γιατί τους
έβλεπε ότι ζούσαν μέσα στη φτώχεια.
Η φιλοπατρία του
ο Αγησίλαος σε οποιαδήποτε περίπτωση πίστευε ότι θα ωφελήσει
την πατρίδα, δεν λογάριαζε τους κόπους, δεν προσπαθούσε ν' αποφύγει τους
κινδύνους, δεν λυπόταν τα χρήματα, δεν έβρισκε ως δικαιολογία τη σωματική του
κατάσταση, ούτε τα γεράματα, αλλά πίστευε ότι αυτό είναι το καθήκον του σωστού
βασιλιά, να κάνει όσο περισσότερα καλά μπορεί σ' αυτούς που κυβερνά.
όταν έφτασε η είδηση ότι στη μάχη της Κορίνθου σκοτώθηκαν
οκτώ Λακεδαιμόνιοι και σχεδόν δέκα χιλιάδες αντίπαλοι, πράγματι όχι μόνο δεν
χάρηκε, αλλά είπε: «Αλίμονο, Ελλάδα, γιατί οι τωρινοί νεκροί, αν ζούσαν,
μπορούσαν να νικήσουν με πόλεμο όλους τους βαρβάρους».
Στην Αίγυπτο
Ο Αγησίλαος εκστράτευσε, επικεφαλής μισθοφόρων στην Αίγυπτο,
για να βοηθήσει το βασιλιά Ταχώ. Οι Αιγύπτιοι άρχοντες, που πήγαν να τον
προϋπαντήσουν έμειναν κατάπληκτοι, όταν είδαν ένα γέροντα με φτωχό ταπεινό
χιτώνα, ξαπλωμένο στο χορτάρι ανάμεσα στους στρατιώτες του, να τους τον
παρουσιάζουν σαν το μεγάλο Αγησίλαο, που η φήμη του είχε ξεπεράσει τα σύνορα
της Ελλάδας. Δυσαρεστημένος από τον Ταχώ, ο Αγησίλαος βοήθησε το Νεκτάναβι να
πάρει τη βασιλεία, παίρνοντας για αμοιβή 230 τάλαντα.
Ανακεφαλαίωση και επίλογος
Ο Αγησίλαος σεβόταν τους ναούς ακόμη και στην εχθρική γη,
γιατί είχε τη γνώμη ότι πρέπει να έχει κανείς τους θεούς συμμάχους το ίδιο στην
εχθρική και στη φιλική χώρα. Αρνιόταν να του στήσουν άγαλμα, αν και πολλοί
ήθελαν να του κάνουν δώρο, ποτέ όμως δεν σταμάτησε με ζήλο να καταγίνεται με τα
μνημεία της ψυχής. Αν και ήταν πολύ ήρεμος απέναντι στους φίλους, προξενούσε
μεγάλο φόβο στους εχθρούς.
Οι συγγενείς του τον αποκαλούσαν στήριγμα της οικογένειας,
οι φίλοι του πρόθυμο, όσοι του πρόσφεραν κάποια υπηρεσία άνθρωπο που το αναγνώριζε,
όσοι αδικούνταν υπερασπιστή τους και όσοι βέβαια πέρασαν μαζί του κινδύνους
σωτήρα μετά από τους θεούς. Από ποια νιάτα λοιπόν δεν φάνηκαν ανώτερα τα δικά
του γεράματα; Ποιος προξενούσε στην ακμή της ηλικίας του τόσο φόβο στους
εχθρούς, όσο ο Αγησίλαος στην πιο προχωρημένη ηλικία;
Πηγή: Όλα αυτά τα
αναφέρει ο Ξενοφών που πολέμησε πλάι – πλάι
με τον Αγησίλαο. Ενώ από τον Παπαρρηγόπουλο πληροφορούμαστε τα κάτωθι:
« Ο Αγησίλαος ήτο τότε τεσσαρακοντούτης περίπου' και επειδή
είχεν ανατραφή μηδεμίαν έχων προσδοκίαν του να βασιλεύση ποτέ, ενησκήθη
ακριβέστατα περί την σπαρτιατικήν δίαιταν και πειθαρχίαν. Ήτο δε αφελής τους
τρόπους και τα ήθη, προσηνής προς τους συμπολίτας, ευπειθής εις τας αρχάς και
προς τούτοις ού μόνον μικρός το ανάστημα, αλλά και ισχνός, και χωλός
τον έτερον των ποδών» ...]
