Αγέλαος (Αγέλεως στην ιωνική διάλεκτο,
από τις λέξεις άγω + λαός = αυτός που οδηγεί τον λαό).
217 π.Χ( Αύγουστος). Οι Αιτωλοί και οι Μακεδόνες συναντώνται
στα "Κοῖλα τῆς Ναυπακτίας", ( Πιθανόν η πεδιάδα της Παλιοπαναγιάς και
του Πλατανίτη). Εκεί προβάλλει η προσωπικότητα του Αγελάου του Ναυπακτίου, ο
οποίος με τον φιλειρηνικό του λόγο αναδεικνύεται σε " Κήρυκα του
Πανελληνισμού". Έτσι συνομολογείται η "Ειρήνη της
Ναυπάκτου".
Ο Αγέλαος στη δημηγορία του κάνει λόγο για πατριωτική
ενότητα, εθνική αλληλεγγύη και εθνική ομόνοια μπροστά στον επερχόμενο ρωμαϊκό
κίνδυνο.
Είπε λοιπόν ο Αγέλαος:
1." Το καλύτερο που θα μπορούσαν να κάνουν οι Έλληνες
είναι να μην πολεμούν μεταξύ τους, αλλά να χρωστούν μεγάλη χάρη στους
Θεούς, και αν δίνοντας τα χέρια, όπως γίνεται συνήθως, όταν πολλοί μαζί θέλουν
να περάσουν το ίδιο ποτάμι, ενώνονταν μεταξύ τους και έσωζαν έτσι από τις επιθέσεις
των βαρβάρων τους εαυτούς τους και τις πόλεις.
2. Αλλά αν αυτό δεν μπορεί να γίνει, θα έπρεπε, τουλάχιστον
στις σημερινές περιστάσεις, να συμφωνήσουν μεταξύ τους, στρέφοντας την προσοχή
τους στα γεγονότα που συμβαίνουν τώρα στη Δύση (Ιταλία),
3. γιατί δεν χρειάζεται να έχει ασχοληθεί κανείς πολύ με την
πολιτική, για να καταλάβει ότι είτε οι Καρχηδόνιοι νικήσουν τους Ρωμαίους, είτε
οι Ρωμαίοι νικήσουν τους Καρχηδόνιους, οι νικητές δεν θα περιοριστούν μόνο στην
Ιταλία και στη Σικελία, αλλά θα έλθουν εδώ και θα επεκτείνουν την κυριαρχία
τους πέρα του πρέποντος.
4. Γι’ αυτό λοιπόν, πρέπει όλοι να καιροφυλακτούν και
ιδιαίτερα ο Φίλιππος.
5. Αυτό σημαίνει, ότι πρέπει να σταματήσει να φθείρει τις
δυνάμεις των άλλων Ελλήνων πολεμώντας εναντίον τους και κάνοντάς τους εύκολη
λεία των επιτιθέμενων, αλλά αντίθετα να φροντίζει εξίσου για όλους, σαν να
ανήκει όλη η Ελλάδα στον ίδιο.
6. Γιατί μόνο έτσι θα έχει την εύνοια και ακόμα την
υποστήριξή τους σε κάθε ξένη επιβουλή. Έπειτα εκείνος που θα θελήσει να
επιτεθεί εναντίον του θα διστάσει να το πράξει, αν γνωρίζει ότι οι άλλοι
Έλληνες είναι με το μέρος του…
7. (Στο βασιλιά της Μακεδονίας συνέστησε επίσης) Να στρέψει
τη δραστηριότητά του στη Δύση, γιατί δεν θα ήταν καθόλου απίθανο στην κατάλληλη
περίσταση να επεκτείνει την κυριαρχία του και εκεί.
8. Η παρούσα
περίσταση είναι κατάλληλη για την πραγματοποίηση αυτής της ελπίδας.
9. (Τον συμβούλεψε ακόμα) Τυχόν διαφορές του με τους άλλους
Έλληνες, να αναβάλει για αργότερα, όταν δηλαδή δεν θα υπήρχε εξωτερικός
κίνδυνος.
10. Γιατί αν ποτέ τα νέφη της Δύσης έρθουν στην Ελλάδα, πολύ
φοβούμαι ότι, χωρίς να το θέλουμε, θα σταματήσουμε να φιλονικούμε μεταξύ μας, ή
να συμβιβαζόμαστε όπως τώρα.
11. Τότε θα παρακαλούμε τους Θεούς να μας δώσουν και πάλι
την ελευθερία να ρυθμίζουμε τις διαφορές μας μόνοι μας, όποτε θέλουμε-αλλά θα
είναι πολύ αργά"
